Ratusz w Chełmnie

Wzniesiony przed 1298 rokiem jako niewielki gotycki budynek o dwóch kondygnacjach, z czworoboczną wieżą po stronie południowej.

Gruntownie rozbudowany w latach 1567–1596 przez architektów włoskich, którym zawdzięcza bogato zdobioną, wysoką, manierystyczną attykę, prostokątną, murowaną część wieży, jej zwieńczenie – tzw. hełm i zegar.

W 1674 r. na ścianie południowej ratusza, na wysokości pierwszego piętra, wmurowano tablicę upamiętniającą moment powołania na tron prymasowski biskupa chełmińskiego Andrzeja Olszowskiego.

Dalszą przebudowę prowadzono w latach 1885–1887, kiedy to nadbudowano kolejną kondygnację, a w attykowej ścianie i na pierwszym piętrze fasady głównej wybito otwory okienne. W tym samym czasie, na zewnętrzną, zachodnią ścianę ratusza z kościoła pw. Wniebowzięcia NMP przeniesiono tzw. pręt chełmiński – dzielący się na mniejsze jednostki wzorzec miary ustanowiony przez Zakon. Zastosowany po raz pierwszy przy lokowaniu miasta Chełmna, służył również jako miara przy zawieraniu transakcji handlowych.

Przez ponad siedem wieków ratusz stanowił siedzibę władzy municypalnej oraz rady miejskiej.

Jeden z najcenniejszych zabytków polskiej architektury renesansowej jest od 1983 roku siedzibą Muzeum Ziemi Chełmińskiej.